Organ Nakli

Türkiye’de yıllık olarak 5200 civarında Organ Nakli gerçekleştirilmektedir ve bu sayı gün geçtikçe artmaktadır. Ülkemizde Organ Nakli sayılarının artarak devam etmesini;

• Organ Nakil Ekiplerinin dünya standartlarında başarılarının olması,
• Özel hastanelerimiz başta olmak üzere kurumlarımızın en güncel ve yüksek teknolojik donanımlara sahip olması ve teknolojik donanımlarını sürekli güncellemesi.
• Organ ve Doku Nakli kanunun net olması ve Sağlık bakanlığı başta olmak üzere Organ Nakli Merkezlerinin yeteri kadar desteklenmesi sebeplerini sayabiliriz.

Türkiye’de 2021 yılında 17 bin, 2022 yılı ekim ayı itibari ile 16 bin 821 canlı donörden alınan organ ve dokuların nakli yapılmıştır. Ülkemizde kadavradan donör sayısının 2021 yılında 305 ve 2022 yılında ise 234 olarak belirtilmiştir.

Başarılı bir şekilde nakledilen organlar ve dokular şunları içerir:

– Karaciğer
– Böbrekler
– Pankreas
– Kalp
– Akciğer
– Bağırsak
– Kornea
– Orta kulak
– Cilt
– Kemikler
– İlik
– Kalp kapakçıkları
– Bağ dokusu, cilt, kaslar

Organ Nakli Aşamaları Nelerdir?

Alıcı ve Verici ameliyatları eş zamanlı olarak 2 farklı ameliyathane başlamaktadır. Donörden nakledilecek organ en uygun ameliyat şekliyle alınarak Alıcı’ya takılır.

• Ameliyat sonrasında herhangi bir komplikasyon gelişmediği durumlarda Donör servise alınır.
• Alıcı hastalarımız ise ameliyat sonrasında tedbir amaçlı yoğun bakım ünitesine alınır ve 1-2 gün yoğun bakımda takip edilmektedir. Sonrasında ise servis takip süreci başlamaktadır.

Donör 4-7 gün arasında hastaneden taburcu edilir.

Alıcı 7-10 gün arasında hastaneden taburcu edilir.

Kimler Canlı Organ Vericisi Olabilir?

• Alıcı ve Donör arasında 4. Kuşağa kadar akrabalık bağının bulunması. Kısaca özetlemek gerekir ise Organ Kaynağı, Alıcı adayının veya eşinin annesi, babası, kardeşi, teyze-hala-dayı- amcası ya da onların çocukları olabilir.
• Sayılan akrabalar arasında yer almayıp herhangi bir maddi çıkar gözetmeksizin organını alıcıya bağışlamak isteyen ve Sağlık Bakanlığı’nca belirlenmiş etik kurullardan onay alan akraba dışı kişiler.

Hangi Kan Grupları Arasında Nakil Gerçekleştirilebilir?

• 0 kan grubu sadece 0 kan grubundan organ alabilir, tüm kan gruplarına (0, A, B ve AB) organ verebilir.
• A kan grubu, A ve 0 kan gruplarından organ alabilir, A ve AB kan gruplarına organ verebilir.
• B kan grubu, B ve 0 kan gruplarından organ alabilir, B ve AB kan gruplarına organ verebilir.
• AB kan grubu, tüm kan gruplarından (0, A, B ve AB) organ alabilir, sadece AB kan grubuna organ verebilir.

Organ nakli yapılabilmesi için Rh (Rhesus) faktörü aranmaz.

Tıbbi Uygunluğa Nasıl Karar Verilir?

Alıcı ve Verici Göğüs Hastalıkları, Kardiyoloji, Psikiyatri, Nefroloji ve Genel Cerrahi hekimleri tarafından muayane edilir ve hekimlerin istediği tetkiler yapılır.

• Kardioloji Hekimi tarafından gerek görülür ise hastalara Anjio yapılması gerekebilir.
• Alıcı ve Verici arasında İmmünolojik tetkikler yapılarak Alıcının kanın Vericiye karşı antikor var mı diye kontrol edilir. Eğer alıcının kanında antikor mevcut ise alıcıya PLAZMAFEREZ işlemi gerçekletirilmesi gerekebilir bu karar tamamen hekimler inisiyatifindedir.

Yukarıda belirtilen işlemler haricinde Alıcı ve Vericiye radyolojik görüntülemeler, kan tetkileri yapılmaktadır. Bu tetkiler sonucunda alıcıya veya vericiye veya her iki hastaya da ek tedaviler planlanması gerekebilir bu kısımlar hastalara detaylı olarak bilgilendirilerek gerçekleşmektedir. Plazmaferez İşlemi Nedir?

Plazmaferez işlemi alıcının kanında bulunan antikorların bir dizi tıbbi cihazlar solüsyonlar kullanılarak alıcının kanından uzaklaştırılmaya çalışması işlemidir. Her hastaya uygulanamamaktadır.

• Etik Kurula Organ Nakli Merkezlerinde yapılan tetkik ve tahliller neticesinde nakle uygunluk kararı verildikten sonra nakil merkezinde görev alan Organ Nakli Koordinatörlerinin hazırlayacağı dosya ile Organ Nakli Merkezleri başvurmaktadır.

Etik Kurul Dosyasında Olması Gerekenler?

• Alıcı ve Vericiye ait Pasaportların apostili fotokopileri,
• Vericiye ait Organ Nakli Merkezi tarafından yapılan psikiyatrik değerlendirme raporu.

Alıcı ve Vericiye ait Apostilii İkametgâh belgeleri

• Tanıklığını kanıtlayan eski dair fotoğraf, video, yazışma kayıtları.

Alıcı ve Vericiye ait borcu yoktur onamı.

• Eğer ki donör evli ise ve ülkemize gelmeyecek ise eşinden noter huzurunda alınan ayrıntılı onam.
• Alıcı ve Vericiye ait beyanlar

Yukarıda belirtilen belgeler ile Organ Nakli Koordinatörü Etik Kurula başvuruda bulunmaktadır.

Organ transplantasyonunun amacı, bir kişiyi normal, aktif ve üretken bir hayata geri döndürmektir. Amaç, hem hastayı hem de donörü ameliyat öncesi performans seviyelerine geri getirmektir. Türk tıp merkezlerinde yapılan transplantlar, geleneksel başarı oranlarına kıyasla daha yüksek başarı oranlarına sahiptir.

Unutmamak gerekiyor ki Kanunen her hasta aynıdır fakat tedavi, ameliyat sonrası dönemde iyileşme süreleri kişilerin ek hastalıklarına, yaşına ve nakil esnasında oluşabilecek herhangi bir komplikasyona göre değişiklik göstermektedir.